Supplement hier, supplementje daar: wij paardenmensen zijn er dol op om allerlei brouwsels met poedertjes en oliën voor onze paarden te creëren. Maar welke zijn nu écht nodig en welke zijn vooral een marketingtruc? In dit artikel lees je 10 feiten die je wil weten over magnesium.
1. Een gemiddeld paard (500kg) heeft tussen 9,5 en 15 gram magnesium per dag nodig.
Magnesium is een mineraal dat o.a. in voeding zit, en is onmisbaar voor zowel ons als voor onze paarden. Het heeft namelijk talloze rollen in het lichaam:
• Het speelt een rol bij botaanmaak en het behoud van sterke botten.
• Het speelt een rol bij de werking van spieren.
• Het is belangrijk voor de overdracht van zenuwprikkels.
• Het is bevordert het concentratievermogen .
• Het is goed voor de gemoedstoestand.
• Het speelt een rol bij de elektrolytenbalans.
• Het speelt een rol bij het behoud van een normaal energieleverend metabolisme.
• Het is belangrijk voor een groot aantal enzymen. Enzymen zijn stofjes die je lichaam nodig heeft om o.a. voedsel te verteren.
Alles bij elkaar draagt magnesium bij aan meer dan 300 (!) processen in het lichaam. Geen onbelangrijke voedingsstof, dus! Een paard dat regelmatig arbeid verricht, heeft volgens de CVB voernormen tussen de 0.019 en 0.030 gram magnesium per dag per kilo lichaamsgewicht nodig. Voor een paard van 500 kilo is dat dus tussen 9,5 en 15 gram per dag.
2. De meeste paarden krijgen voldoende magnesium binnen.
Magnesium krijgen wij én onze paarden binnen via voeding. Wij krijgen dat binnen via bijvoorbeeld groenten, noten en volkoren brood. Je paard krijgt het binnen via ruwvoer en eventueel via krachtvoer of een balancer. Vooral balancers (mineralen- en/of vitaminebrok) bevatten meestal toegevoegd magnesium. Goed om te weten: de opneembaarheid van magnesium uit hooi is hoger dan uit krachtvoer. De vorm magnesium die in ruwvoer zit is van nature namelijk beter beschikbaar voor je paard.
Check de etiketten en ingrediëntenlijst van je krachtvoer/balancer en doe een ruwvoeranalyse op je ruwvoer om te weten hoeveel magnesium je paard binnenkrijgt. Hoeveel magnesium jouw paard precies nodig heeft, hangt van een aantal factoren af. Zo hebben jonge paarden meestal wat meer magnesium nodig, net als merries met een veulen aan de voet en paarden die hoog in training staan. Over het algemeen krijgen volwassen recreatiepaarden voldoende magnesium binnen via het ‘normale’ voer en is extra bijvoeren door middel van suppletie helemaal niet nodig.
3. Het bloed testen op magnesium geeft geen goed inzicht.
Het bloed van je paard meten op magnesium is wat lastiger, omdat er maar heel weinig magnesium in het bloed zit. Het overgrote deel zit in de botten. Je krijgt daarmee dus helaas geen goed inzicht.
4. Sommige paarden hebben extra magnesium nodig.
Uit een onderzoek van de Gezondheidsdienst voor Dieren (uit 2009) bleek dat ruim 20% van de gezonde paarden een tekort aan magnesium vertonen. Bij zieke paarden was dit percentage nog hoger. Magnesiumtekort komt dus wel relatief vaak voor. Sommige paarden hebben baat bij extra magnesium, zoals dus merries met een veulen aan de voet of paarden die veel zwaar werk verrichten. Je paard kan ook baat hebben bij extra magnesium als hij veel zweet of spanning heeft. Bij een flinke sportprestatie of hevige stress wordt er namelijk flink wat magnesium verbruikt.
Je paard kan ook extra magnesium nodig hebben als hij alleen ruwvoer krijgt – dus geen krachtvoer of balancer. Nederlands ruwvoer kan namelijk arm aan mineralen zijn. Onder andere door overbemesting van de bodem kan er weinig magnesium en andere mineralen overblijven, waardoor je paard niet voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt als hij alleen ruwvoer krijgt. Juist daarom is het slim om een ruwvoeranalyse te laten uitvoeren.
Een tekort kan ten slotte ook nog ontstaan als je paard een overschot aan calcium gevoerd krijgt. Dit kan de opname van magnesium blokkeren. Je paard krijgt dan wel voldoende magnesium gevoerd, maar hij kan dit niet goed opnemen in zijn lichaam. De juiste verhouding tussen deze twee is 2:1 of 3:1. Sommige (sport)krachtvoeders hebben een verhouding van 5:1, waardoor je paard teveel calcium binnenkrijgt ten opzichte van magnesium.
5. Magnesiumtekort kun je soms zien in galop.
Als je paard een magnesiumtekort heeft dat niet wordt aangevuld, zullen de magnesiumreserves worden gebruikt. Die bevindt zich in de botten en wordt daar dus uitgehaald. Een magnesiumtekort verzwakt daarom op langere termijn de botstructuur en kan (sport)blessures veroorzaken.
Symptomen van een magnesiumtekort zijn o.a.: stijve spieren, stress, nervositeit en kijkerig gedrag. Je kunt het soms ook in de galop zien. Springt je paard vaak overkruist of in de verkeerde galop aan? Dat kan een symptoom van magnesium tekort zijn.
6. Het is belangrijk om altijd eerst advies te vragen.
Ik raad je aan om, voordat je een mineralensupplement aanschaft, eerst even te overleggen met een voedingsdeskundige en/of met je dierenarts. Heeft je paard het wel echt nodig of is er een ander onderliggend probleem? Dat geldt overigens niet alleen voor het bijvoeren van magnesium, maar voor elk supplement of kruid dat je (medicinaal) wilt gebruiken voor je paard. Het is altijd goed om dit eerst met een deskundige te bespreken.
7. Vloeibare magnesium wordt beter opgenomen.
Veel magnesiumsupplementen zijn poeders. HELTIE horse, het merk waar ik zelf regelmatig supplementen van gebruik, heeft echter een vloeibaar magnesiumsupplement. Ik vroeg Marjolijn, voedingsdeskundige bij HELTIE horse, waarom zij voor vloeibaar zijn gegaan. Ze vertelt: “Supplementen in vloeibare vorm hebben veel voordelen. Ten eerste is het voor ons als paardeneigenaren vaak makkelijker te doseren over het krachtvoer. Poeder wordt snel uit de bak geblazen en daar heb je bij vloeibare producten geen last van. Het plakt mooi aan voer, waardoor de opname beter is. Daarnaast is het ook beter opneembaar in het lichaam. Moleculen kunnen in vloeistof kleiner gemaakt worden en makkelijker binden aan andere stoffen. De transport in het lichaam gaat dan sneller. Poeder heeft meestal grotere moleculen, waardoor het minder makkelijk in de darm kan worden opgenomen. Ook zal het eerst extra bewerkt moeten worden door de vertering om die moleculen kleiner te maken. Dat is waarom wij vaak voor vloeibare supplementen kiezen.”
8. Niet alle vormen van magnesium zijn even goed opneembaar.
Supplementen met magnesium zijn verkrijgbaar in verschillende vormen. Voor paarden is dit meestal citraat of chelaat. Citraat is een vorm die goed opneembaar is en wordt daarom vaak gebruikt. Het nadeel daarentegen is dat de verhoudingen met andere mineralen uit balans kan raken, waardoor er tekorten aan calcium of fosfor kunnen ontstaan. Daarom wordt er steeds vaker gekozen voor chelaat. Ook deze vorm van magnesium wordt goed opgenomen door je paard. Marjolijn vertelt hierover: “Wij hebben bewust gekozen voor Chelaat. Deze vorm wordt gezien als een eiwit in het lichaam. Daardoor is het transport van magnesium de cellen in veel sneller en effectiever. Magnesium Chelaat komt dus echt in de cellen terecht, met verder weinig verlies. Onze HELTIE horse Magnesium Chelaat is nu zo’n 1,5 maand op de markt en het is bizar hoeveel positieve reacties wij terugkrijgen! Klanten merken na enkele dagen al verschil qua ontspanning in de spieren. Ook bij mijn paard had ik met deze magnesium eindelijk resultaat, terwijl ik aardig wat verschillende soorten magnesium had geprobeerd – zonder merkbaar verschil.”
Ook de vorm oxide wordt weleens gebruikt in magnesiumsupplementen. Magnesiumoxide is namelijk goedkoper, maar het wordt vrij slecht opgenomen in het lichaam en kan laxerend werken.
9. B-vitaminen verbeteren de opname van magnesium.
Zit er in voeding 10 gram magnesium, dan betekent dat niet automatisch dat je paard ook daadwerkelijk die 10 gram binnenkrijgt. Door allerlei redenen kan de opname wat lager zijn, bijvoorbeeld als je paard teveel calcium gevoerd krijgt of te weinig B-vitaminen. B-vitaminen helpen om magnesium (en andere mineralen en vitaminen) goed op te kunnen nemen. “Ons magnesiumsupplement bevat daarom vitamine B6, maar het bevat ook B2 en B12. Die helpen namelijk bij futloosheid en vermoeidheid”, vertelt Marjolijn van HELTIE horse daarover.
10. Je kunt ook een teveel magnesium voeren.
Of je ook teveel magnesium kan geven aan je paard? Jazeker. Marjolijn legt uit: “Je kunt inderdaad een teveel aan magnesium geven. Het eerste teken is meestal diarree. Maar bij extreme overschotten kunnen er ook darmstenen ontstaan. Een echt overschot is niet heel snel denkbaar, omdat gras en ruwvoer tegenwoordig vrij laag zijn aan mineralen (zoals magnesium) en omdat je paard het ook uitscheidt via ontlasting.”
Check dus altijd goed het etiket op het desbetreffende supplement en volg het advies van je dierenarts of voedingsdeskundige. Het uitplassen van overtollig magnesium is lastiger voor paarden met een verminderde nierfunctie, dus let bij dit soort paarden nog eens extra goed op bij het bijvoeren.
Voer jij je paard magnesium bij? Laat je reactie achter op m’n Facebookpagina (klik hier) en/of Instagram (klik hier)!