BITLOOS RIJDEN: Welk bitloos hoofdstel past bij mijn paard?

Al een aantal jaar speel ik met het idee om over te stappen naar een bitloos hoofdstel. Want als het zonder bit kan: waarom niet?! Daarom heb ik mij in het afgelopen jaar wat meer verdiept in bitloze hoofdstellen en heb ik er een aantal uitgeprobeerd. Vandaag vertel ik er wat meer over!

Verschillende bitten uitproberen, dus ook verschillende bitloze hoofdstellen uitproberen
We zien de laatste jaren steeds meer bitfitters en daarnaast proberen we zelf ook veel uit met diverse bitjes – om uiteindelijk het perfecte contact met je paard te krijgen. Een super goede ontwikkeling! Dus waarom zou je dat ook niet doen bij bitloze hoofdstellen? Kies niet ‘gewoon zomaar’ het eerste de beste hoofdstel, maar verdiep je goed in alle systemen. Een sidepull is weliswaar een heel fijn systeem voor de meeste paarden, maar dat hoeft niet automatisch ook voor jouw paard te zijn. Je paard kan op een ander bitloos hoofdstel ook anders lopen. Ik raad je dus zeker aan om verschillende systemen uit te proberen en zo te ontdekken wat het fijnste voor jou en je paard werkt! Dat hoeft niet veel geld te kosten, wellicht kun je van stalgenoten lenen of via Marktplaats een wat ouder hoofdstel voor een prikkie overnemen om even uit te proberen.

Waar kun je op letten bij de keuze voor een bitloos hoofdstel?
De belangrijkste tip: lees je in! Ik heb zelf veel baat gehad bij de website van F.R.A. Daar staat veel informatie over de verschillende systemen en de werkingen daarvan. Ik heb ook contact gezocht met F.R.A. voor wat meer info en Sonja Tiehuis heeft mij toen fijn geholpen. (Ik word overigens niet door F.R.A. gesponsord, ik ben gewoon enthousiast! ;-))

Sonja vertelde mij: “Ieder mens, ieder paard is uniek – en dus kan advies alleen algemeen zijn. Je moet het in de praktijk ervaren, en begeleiding en kennisoverdracht zijn daarbij welkom. Zorg er in ieder geval voor dat je kennis hebt over de verschillende systemen, zodat je snapt hoe de release, drukpunten op het paardenhoofd en de teugelvoering werkt. Stel jezelf een aantal vragen over je paard: is hij gevoelig achter de oren? Hoe reageert hij op wijken voor druk? Wat is je doel met bitloos rijden? Is het voor de wedstrijdsport of buitenritten? In welke fase staan jij en je paard? Wees eerlijk naar jezelf en naar je rijstijl, maar kijk ook wat je paard aankan. Hierdoor krijg je een goed beeld en kun je een betere keuze maken.”

Deze ‘bitloosbalk’ van F.R.A. vond ik zelf heel handig om de verschillende systemen te begrijpen. Nummer 1 (druk op de hals) is bijvoorbeeld een neckrope.

Hieronder laat ik drie verschillende soorten hoofdstellen zien die ik geprobeerd heb. Natuurlijk is elk paard compleet anders. Dus wat voor mij en mijn paard goed of juist minder goed werkt, hoeft natuurlijk niet zo voor jullie te zijn!

Sidepull
Het eerste bitloze hoofdstel dat ik heb geprobeerd voor mijn merrie Arwen, is het prachtige ‘Rebecca’ hoofdstel van F.R.A. Dit is een sidepull en op de ‘bitloosbalk’ systeem 3: heeft druk op de neus + wangen en heeft directe teugelvoering. De neusriem is anatomisch gevormd, net als het kopstuk.  Het is een mooi hoofdstel dat heel laagdrempelig is om mee te beginnen.

Sonja vertelde hierover: “Een sidepull is voor misschien wel 70% van de paarden in te zetten. Het is een heel prettig en ongecompliceerd hoofdstel. Jonge paarden zijn er ook goed mee op te leiden. Soms gaat er een paard makkelijk in ‘hangen’, dat vraagt dan rijtechnisch veel bekwaamheid. Je zou dan beter een ander type hoofdstel kunnen kiezen waarbij de release sneller en duidelijker is, zoals de Lami (wordt hieronder uitgelegd, red.) of een hackemore hoofdstel. Met die hoofdstellen komt de directe communicatie beter over.”

Arwen liep direct met de sidepull weg – makkie! Maar zodra ik de teugels wat meer aan nam en wat meer aan het werk wilde, werd het gevoel minder fijn. Het leek alsof ze het niet helemaal begreep. Normaal heb ik heel fijn licht contact met haar, dus dit was compleet anders. Sonja vertelde mij dat dat vaker voorkomt bij gevoelige paarden die normaal gesproken met licht contact lopen. Ze raadde mij daarom ook aan om verder te kijken naar andere type hoofdstellen, bijvoorbeeld een hoofdstel waarbij de communicatie wat eenvoudiger is.

Kingekruist met DRS-systeem
Ik besloot het ‘Lami’ hoofdstel uit te proberen, aangezien dit een heel innovatief en interessant hoofdstel is! De Lami valt onder systeem 4: druk op de neus + wangen en heeft kingekruiste teugelvoering.
Dit hoofdstel heeft daarnaast nog een speciale feature. De neusriem heeft namelijk ook het DRS-systeem: Direct Release System. In de neusriem zit een bladveer en heeft daardoor altijd én direct 100% release. Je ziet op de foto ook dat de neusriem wat ‘breder’/meer horizontaal over de neus ligt. Pas als je druk geeft met de teugels, wordt de neusriem ronder van vorm en ‘sluit’ het meer om de neus. Hierdoor worden de hulpen simpeler voor je paard.
Het hoofdstel is gemaakt van heel zacht leer en is verder simpel gehouden, met een eenvoudig bakstuk. Je kunt de neusriem gemakkelijk losmaken en aan een ander hoofdstel vastmaken, zodat je helemaal je eigen perfecte hoofdstel samenstelt. Ik maakte de neusriem bijvoorbeeld vast aan het Calli hoofdstel, dat ik hieronder ga bespreken.

Sonja vertelde mij hierover: “Bij de Lami zien we vaak mooie resultaten wanneer de combinatie elkaar al goed kent en waar met een zachte hand gereden wordt. De verfijning door het DRS-systeem geeft het paard veel duidelijkheid in de ingebrachte hulpen. Vaak zijn het de wat sensitieve paarden die hier goed mee overweg kunnen.”

Bij dit hoofdstel liep Arwen inderdaad fijner. Ik kon met fijn contact wegrijden. Zelf moest ik wel even wennen aan die kingekruiste teugelvoering. Daar had ik nooit eerder meegereden, dus ik zat er een beetje mee te rommelen in het begin, haha!

Hackamore
Het derde hoofdstel dat ik heb geprobeerd, is een hackamore. Het hoofdstel heet ‘Calli’ en valt onder systeem 2: druk op de neus en directe teugelvoering. De hackamore heeft korte scharen. Je kunt deze scharen uiteraard verwisselen voor een andere hackamore scharen. De neusriem en bakstukken zijn onderlegd met zachte padding, en het kopstuk is anatomisch gevormd. Je kunt zowel de neusriem als de kinriem verstellen van maat, heel handig!

Sonja vertelde hierover: “Binnen het assortiment van hackamore scharen is een enorme verscheidenheid van inwerking. Een lange schaar werkt vele malen sterker in dan een heel korte schaar of helemaal geen schaar (zoals de F.R.A. Star, die is cirkelvormig). Het hangt dus ook af van het type scharen dat je gebruikt, hoe de inwerking is. Bij het Calli hoofdstel zien we dat paarden die ‘Engels’ gereden worden, er heel snel aan wennen. De directe teugelvoering en de duidelijke release geeft het paard een vertrouwd gevoel en daardoor waarschijnlijk ook bij de ruiter.”

Dit is het hoofdstel waar Arwen direct vanaf de eerste stap heel ontspannen en met licht contact heel fijn wegreed. Zo leuk! Het is duidelijk voor haar en ze zoekt heel mooi en ontspannen de lengtebuiging. De directe teugelvoering vind ik zelf heel fijn om mee te rijden. Al met al is dit dus het hoofdstel waarmee ik ben blijven rijden en waarvan ik denk dat het op dit moment het beste hoofdstel voor ons is. Wellicht verandert dat weer over een tijdje, maar voor nu werkt het erg fijn – ontspannen, met veel lengte en licht contact.

Rijd jij bitloos? En welk hoofdstel gebruik je daarvoor? Praat mee en laat je reactie achter op mijn Facebookpagina (klik hier) of Instagram (klik hier)!