Coolpacks, verkoelende crèmes, beschermers of gels: koelingsproducten worden steeds populairder in de paardensport. Ik vond het dus hoog tijd om daar een artikel over te schrijven op Pumps & Paarden! De afgelopen tijd probeerde ik de ‘Cooling Top’ van HorseFitShop en ging ik op onderzoek uit naar de werking van verkoelende gels en crèmes. Lees mee!
Wat: Cooling Top
Waar te koop: HorseFitShop – klik hier
Productspecificaties: “Ter behandeling van de spieren, pezen en banden na fysieke inspanning. Geeft ondersteuning bij het herstel van zwaarbelaste spieren en pezen na een intensieve training. De gel koelt, ontspant en stimuleert de doorbloeding, en helpt bij stijve spieren na fysieke inspanning.”
Hoe ik het heb gebruikt de afgelopen tijd:
Ik heb de gel iedere keer na het rijden of longeren aangebracht op de onderbenen van mijn paard Arwen. Vooral als ze peesbeschermers had gedragen (bv. met springtraining of longeren) zorgde ik ervoor dat ik de gel goed aanbracht op de benen. Arwen vond het uiteraard allemaal prima. De gel hoef je niet af te spoelen, dus dat is lekker makkelijk.
De gel ruikt duidelijk naar mint met eucalyptus, een lekkere geur vind ik! Het zit in een handige verpakking met een pompje, waar ook een soort ‘slot’ op zit zodat je ‘m dicht kan draaien. Zo hoef je niet bang te zijn dat je poetstas per ongeluk helemaal onder de koelingsgel kan gaan zitten.
Vooral met oog op de winter vind ik zo’n verkoelende gel een handige manier om de benen te koelen. Geen problemen met bevroren leidingen of een wasplaats die in een ijsbaan veranderd.
De gel is lichtblauw van kleur. Maar no worries: zodra je het inmasseert wordt het transparant. 😉
Ik ging op onderzoek uit:
Ik kan natuurlijk niet echt testen of de gel daadwerkelijk effect heeft, dus ik ging op zoek naar (wetenschappelijke) bronnen die mij meer konden vertellen over de werking van verkoelende gels en crèmes.
Zwellingen en ontstekingen verminderen
Allereerst ging ik op zoek naar uitleg waarom koelen zo goed werkt om eventuele zwelling en ontstekingen na fysieke inspanning te verminderen. Ik vond onder andere antwoord bij dierenarts Frank van Leeuwen, hij vertelde destijds aan Bit Magazine het volgende: “Heeft een paard een ontsteking en voelt de plek warm aan, dan is het zinvol om te koelen. Ontstekingen hebben vijf symptomen: roodheid, zwelling, pijn, functieverlies en warmte. Dat laatste is een resultaat van vermeerderde doorbloeding, die ontstaat omdat het lichaam in actie komt na een kwetsuur. De celschade moet worden weggewerkt. Het lichaam is een mooi systeem, maar soms slaat het ergens in door en wordt daardoor meer schade aangericht dan nodig is. Te veel zwelling en warmte is niet goed. Je kunt de symptomen afremmen door de doorbloeding te verminderen.” Koelen helpt dus om een overreactie van het lichaam tegen te gaan.
Ook de American Physical Therapy Association heeft een duidelijke verklaring. Zij leggen uit dat koelen ervoor zorgt dat de bloedvaten vernauwen en de metabolische activiteit wordt verminderd, waardoor zwellingen en weefselafbraak ook verminderen. Stop je met koelen (of is de gel ‘uitgewerkt’), dan warmt het weefsel weer op en stroomt het bloed weer terug. Het resultaat: de afgebroken cellen worden afgevoerd en alles wordt opgeschoond.
“Koelen helpt om een overreactie van het lichaam tegen te gaan.”
Ondersteuning bij spierpijn & doorbloeding stimuleren
De uitleg van American Physical Therapy Association geeft eigenlijk ook al gelijk antwoord op de vraag waarom koelen goed werkt bij spierpijn. Spierpijn houdt in dat de cellen in de spieren beschadigd zijn geraakt en het koelen zorgt ervoor dat de afgebroken cellen worden afgevoerd. Daarnaast blijkt uit diverse onderzoeken dat zenuwen minder gevoelig worden als ze gekoeld zijn, en dus vermindert pijn. En hoewel kou ervoor zorgt dat de bloedvaten vernauwen, zorgt het er toch óók voor dat de doorbloeding gestimuleerd wordt. Klinkt tegenstrijdig, maar dat is het niet. De kou knijpt inderdaad de bloedvaten samen, maar zodra het weer warmer wordt, gaan de bloedvaten weer open staan en voilà: door dit proces wordt de doorbloeding verhoogd.
Spierpijn in de onderbenen bestaat niet
Wel goed om te weten: de onderbenen van een paard bevatten geen spieren. Een paard kan dus niet spierpijn in zijn onderbenen hebben. In het onderbeen zitten alleen botten, pezen en banden. Wil je de gel voor spierpijn gebruiken, dan moet je dus niet bij de onderbenen zijn. Maar waar dan wel? Ik vond iets interessants in een artikel in de Volkskrant, met de bondarts van de atletiekbond. De desbetreffende arts, Els Stolk vertelt: “Wie denkt zijn hamstring, een spier van tien centimeter dik, met een smeerseltje te behandelen, kan het schudden. Dat heeft echt geen enkele zin. Dat soort middelen (verkoelende of verwarmende gels, red.) hebben hun werking alleen dicht onder de huid. Alleen bij oppervlakkig liggende spieren of aanhechtingen (pezen, red.), zoals de achillespees, kan er een positieve werking zijn.” Dat gaat natuurlijk over mensen, maar je kunt je voorstellen dat het ook voor paarden geldt. Een gel of crème werkt natuurlijk vrij oppervlakkig en kan nooit een diepliggende spier bereiken. In het onderbeen zitten veel pezen en banden die oppervlakkig liggen, daar werkt het dus goed bij.
“Alleen positief effect bij oppervlakkig liggende spieren en pezen.”
Temperatuur omlaag brengen
Zoals ik in het begin van het artikel al schreef, bracht ik de gel vooral aan nadat mijn paard Arwen met peesbeschermers had getraind. Het is nu, na ontzettend veel onderzoeken, wel gebleken dat de temperatuur van het been nou eenmaal meer stijgt met beschermers om, dus ik vind het geen overbodige luxe om de pezen dan even te koelen. Dierenarts Frank van Leeuwen vertelde destijds ongeveer hetzelfde aan Bit Magazine: “Na een bosritje is het koelen niet nodig, maar wel als je echt flink hebt getraind. Onderzoek heeft uitgewezen dat de temperatuur in een pees tijdens het werk met beschermers om enorm kan oplopen.”
“De temperatuur in de pees kan met peesbeschermers flink oplopen.”
Nou, genoeg uitgepluisd denk ik zo! Ik heb inmiddels vierkante ogen, maar nu weten we wel het waarom en het hoe. Conclusie is dat een verkoelende gel als deze Cooling Top dus geen overbodige luxe is om in je poetstas te hebben zitten! Fijn om die pezen af te koelen na een pittige training en om eventuele zwellingen en ontstekingen de kop in te drukken, maar wel even nadenken als je het voor de spieren wil gebruiken.
Koelen jullie de benen na de training? Laat je reactie achter op m’n Facebookpagina (klik hier) en/of Instagram (klik hier)!
