Mineralen kunnen zowel anorganisch als organisch in paardenvoer toegevoegd worden. Veel voermerken kiezen voor organisch gebonden mineralen in hun balancers. Nienke, voedingsdeskundige voor paarden, is daar géén groot fan van. Dat schrijft ze in een artikel op haar website: “Het zorgt voor extra belasting van de lever en nieren, en kan daardoor die organen belemmeren in hun functie, met vergiftiging als gevolg.”
Belangrijk verschil in de darmen
Mineralen zijn net als vitaminen onmisbaar voor een gezond paard. Omdat er in hooi vaak te weinig mineralen en vitaminen zitten, bevatten balancers en veel krachtvoeders toegevoegde mineralen en vitaminen.
Maar hóe die mineralen en vitaminen in het voer worden gestopt, wisselt per voermerk. Simpelweg kun je mineralen op twee manieren in het voer stoppen: anorganisch en organisch. Organisch klinkt natuurlijker en daardoor beter, en ze worden beter opgenomen in het lichaam van je paard. Dat is dan ook een reden waarom veel voermerken voor deze manier kiezen en er trots op zijn. Nienke van Paard Optimaal is voedingsdeskundige voor paarden: “Wat men hierbij echter niet vermeld is dat organisch gebonden mineralen zo goed worden opgenomen, omdat de darmen niet zien dat het om een mineraal gaat. Anorganisch gebonden mineralen worden minder goed opgenomen omdat deze wél door de darmen herkend worden.”
Dat klinkt een beetje ingewikkeld, maar dat is het niet. Organisch gebonden mineralen zijn mineralen die bijvoorbeeld gebonden zijn aan aminozuren. “Een voorbeeld hiervan is magnesiumglycinaat”, schrijft de voedingsdeskundige. Magnesium is het mineraal en glycinaat het aminozuur. “De maag van je paard ziet alleen het aminozuur en bewerkt deze verder niet. Hierdoor wordt het mineraal magnesium niet gescheiden van de aminozuur, maar blijft het aan elkaar gebonden. Vervolgens gaat het door naar je darmen. Aminozuren zijn heel belangrijke stoffen en daarom worden deze vrijwel altijd direct doorgelaten door je darmen, het bloed in. Omdat het mineraal magnesium nog aan het aminozuur vastzit, wordt deze dus ook direct doorgelaten naar het bloed.”
Andere moleculen waar organische mineralen aan gebonden kunnen zijn, zijn suikers, koolhydraten en vetten.
Bij anorganisch gebonden mineralen herkent de darm wél dat het een mineraal is. “Anorganisch gebonden mineralen worden gebonden aan zouten of oxide, denk bijvoorbeeld aan magnesiumoxide. Deze combinaties vallen uit elkaar in de maag, waardoor de magnesium loskomt van het zout of oxide. Als het vervolgens in de darm aankomt, herkent die direct het mineraal. Heeft het lichaam op dat moment magnesium nodig? Dan wordt het doorgelaten naar het bloed. Heeft het lichaam geen magnesium nodig? Dan wordt het afgevoerd of opgeslagen om later te gebruiken.”
Gebeurt dit bij het mineraal ijzer, dan wordt het opgeslagen in de lever en dat kan tot vergiftiging leiden
Belastend voor de lever en nieren
Organisch gebonden mineralen worden dus terwijl ze nog vastzitten aan het aminozuur, direct doorgelaten door de darmen. Maar daar komt nog iets belangrijks bij: het lichaam denkt dat het aminozuur kapot is. Er zit weliswaar een gek mineraal bij in! Het aminozuur wordt daarom niet opgenomen (terwijl aminozuren zo belangrijk zijn voor het lichaam) en het mineraalmolecuul wordt afgevoerd – “wat extra belastend is voor de lever en nieren”, aldus Nienke. Organisch gebonden mineralen worden dus goed opgenomen in het bloed, “maar dat wil niet zeggen dat het ook daadwerkelijk dáár terechtkomt waar het lichaam het nodig heeft. En gebeurt dit bijvoorbeeld bij het mineraal ijzer, dan wordt ijzer opgeslagen in de lever en dat kan in grote hoeveelheden tot vergiftiging leiden en de lever belemmeren in zijn functie.”
Organisch gebonden selenium
“Als je het dus aan mij vraagt, zijn organisch gebonden mineralen niet wenselijk. Zeker organisch gebonden selenium is iets om mee op te letten, daar komt namelijk nog meer bij kijken”, aldus de voedingsdeskundige. Selenium is een mineraal dat heel belangrijk en onmisbaar is voor je paard, maar dat bij te grote hoeveelheden giftig kan worden. Het komt vaak in organische vorm voor in voer, meestal gebonden aan cysteïne of methionine: twee belangrijke aminozuren voor je paard. Deze twee aminozuren zijn zwavelhoudende aminozuren. Zwavel is een mineraal dat verantwoordelijk is voor de stevigheid van huid, haren en hoeven. En daar komt het probleem: “Deze aminozuren worden niét als kapot gezien als er het mineraal selenium bij zit. De combinatie wordt dus direct getransporteerd naar waar het hun werk moet doen, onder andere naar de huid, haren en hoeven.” En daar komt probleem #2: selenium concurreert met zwavel. Waar dus normaal gesproken zwavel zijn werk doet in de huid, haren en hoeven, wordt die plek nu ingenomen door de selenium. Selenium kan echter niet zo goed voor de huid, haren en hoeven zorgen zoals zwavel dat wel kan. Nienke: “Het langdurig voeren van een balancer met organisch gebonden selenium kan daardoor verschillende problemen veroorzaken: zo kan het leiden tot peesproblemen, het afbreken van haar, spierproblemen, insulineresistentie, Equine Metabool Syndroom en het kan ervoor zorgen dat de hoorn van de hoef instabiel wordt, waardoor het kan scheuren en breken.”
Het langdurig voeren van een balancer met organisch gebonden selenium kan veel verschillende problemen veroorzaken
Wanneer wél?
De voedingsdeskundige schrijft: “Eigenlijk wil je mineralen alleen organisch voeren als je paard een aantoonbaar tekort heeft. Dan kun je het specifieke mineraal waar het paard een tekort van heeft, als supplement organisch geven. In alle andere situaties (dus met gewone balancers en krachtvoeders, red.) moet je eigenlijk geen organisch gebonden mineralen willen geven. Het paardenlichaam kan zijn mineralenbehoefte prima zelf reguleren, mits wij dat niet verstoren. Let wel op bij selenium: de waardes in het bloed kunnen een tekort aantonen, maar dat zegt niks over de seleniumgehaltes in het weefsel van je paard.”
Check *hier* het volledige artikel van Nienke en scroll helemaal naar beneden om te zien hoe je organische mineralen kunt herkennen op de etiketten van voermerken.
Laat je reactie achter op mijn Facebookpagina (klik hier) en/of Instagram (klik hier)!
